Reforma emerytalna

Reforma systemu emerytalnego wejdzie najprawdopodobniej w życie 1 stycznia 2019 r. Pracownicze Plany Kapitałowe staną się obowiązkowe, a możliwość rezygnacji z ich wprowadzenia będzie jeszcze bardziej ograniczona.

Mimo, że prace nad reformą systemu emerytalnego trwają od ponad roku, dopiero teraz rząd przyjął poprawiony projekt ustawy i przekazał go do sejmu do dalszych prac legislacyjnych. Projekt ustawy rozwiewa wątpliwości oraz spekulacje co do głównych założeń reformy, w tym działań gwarantujących pracodawcom wyłącznie spod jej skutków.       

Zapoznanie się z założeniami najnowszego projektu reformy oraz dalsze monitorowanie jej procesu legislacyjnego jest rekomendowane, jako, że działania podejmowane przez pracodawców w tym względzie mogą okazać się nieskuteczne.

Podstawowe założenia najnowszego projektu reformy emerytalnej to:

• Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) staną się nową obowiązkową formą oszczędzania na dodatkową emeryturę i zastąpią działające obecnie dobrowolne programy emertytalne, zarówno w formie Pracowniczych Programów Emerytalnych (PPE) oraz form hybrydowych (ubezpieczeń grupowych na życie, itp.).
• Reforma zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2019 r., podczas, gdy 1 lipca 2019 r. pierwsze składki na PPK odprowadzą najwięksi pracodawcy (z poziomem zatrudnienia 250+), a następnie mniejsze zakłady pracy, tj. 1 stycznia 2020 r. zatrudniające 50+ pracowników, 1 lipca 2020 r. zatrudniające 20+ pracowników, a 1 stycznia 2021 r. pozostali.
• Oprócz pracowników, również zleceniobiorcy będą objęci PPK. Każdy uczestnik PPK będzie uprawniony do rezygnacji z udziału w PPK, przy ponownym automatycznym zapisie co 4 lata.
• Składki na PPK pokrywane będą przez pracodawców w wysokości 1.5% (obowiązkowe minimum) miesięcznego wynagrodzenia pracownika, z możliwością dobrowolnego podwyższenia do 4%, a składka opłacana przez pracownika będzie wahać się od 2% (obowiązkowe minimum) również do 4% dobrowolnie podwyższonych. Pracownicy z dochodami poniżej 2.700 zł brutto będą uprawnieni do obniżenia swojej składki do 0.5%.
• Sankcje dla pracodawców za niedopełnienie obowiązków związanych z PPK, w tym grzywna w wysokości 1.5% funduszu wynagrodzeń pracodawcy za nakłanianie do rezygnacji z PPK.

Możliwości rezygnacji z PPK (opt-out)

• Wyłącznie obowiązku tworzenia PPK jest możliwe tylko w dwóch przypadkach:
  • mikro-przedsiębiorców (zatrudniających poniżej 10 pracowników); oraz
  • pracodawców prowadzących PPE (zarejestrowane w KNF) na 1 stycznia 2019 r. o składce podstawowej co najmniej 3.5% i udziale 25% osób zatrudnionych w danej organizacji.
• Pracodawcy nieprowadzący aktualnie PPE najprawdopodobniej zostaną objęci obowiązkiem utworzenia PPK z uwagi na terminy rejestracji PPE przez KNF. Utworzenie PPE po 1 stycznia 2019 r. będzie skutkować równoległym prowadzeniem PPE i PPK przez pracodawcę.
• Pracodawcy prowadzący aktualnie PPE powinni się upewnić, że spełniają kryteria zwalniające z obowiązku tworzenia PPK i w razie potrzeby podjąć niezwłoczne działania. 

Autorzy:

Paulina Grotkowska i Karolina Stawicka z praktyki prawa pracy warszawskiego biura Bird & Bird