2023 rokiem zmian w prawie pracy

1. Praca zdalna

Od 7 kwietnia 2023 r. obowiązują nowe przepisy o pracy zdalnej. Wymuszają one podjęcie działań przez każdego pracodawcę, u którego pracownicy pracują zdalnie (nawet okazjonalnie). Między innymi:

• Trzeba przygotować nową dokumentację i wdrożyć nowe procedury BHP.
• Pracodawca musi podjąć decyzję o sposobie i wysokości zwrotu niektórych kosztów pracy zdalnej (nie dotyczy tzw. okazjonalnej pracy zdalnej).
• Zalecamy przygotowanie nowych wzorów umów i innych dokumentów dot. pracy wykonywanej w całości lub w części zdalnie (i aneksów do istniejących umów) i wypracowanie zasad obiegu dokumentacji w tym zakresie.

2. Badanie trzeźwości

Od 21 lutego 2023 r. obowiązują nowe przepisy określające możliwość i sposób badania trzeźwości. Jeżeli przedsiębiorca prowadzi takie kontrole – koniecznie musi zapoznać się z i stosować się do nowych zasad.

3. Wdrożenie dyrektyw UE dot. tzw. work-life balance oraz przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy

Nowe przepisy wchodzą w życie 26 kwietnia 2023 r. Oznacza to dla pracodawcy m.in.:

• Wypowiedzenie umowy na czas określony będzie wymagać uzasadnienia i może wymagać konsultacji związkowej.
• Nowe zasady w zakresie umów na okres próbny (w tym dopuszczalnego okresu tej umowy).
• Pracownicy zyskają nowe uprawnienia potencjalnie zwiększające liczbę dni nieobecności w pracy (m.in.: urlop rodzicielski zostanie wydłużony o 9 tygodni, których nie można przenieść na drugiego rodzica, urlop opiekuńczy, dni wolne z powodu siły wyższej), co może wpływać na organizację pracy.
• Konieczność opracowania nowego wzoru informacji o warunkach zatrudnienia z art. 29 § 3 Kodeksu pracy.
• Rozszerzenie prawa do odmowy pracy w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, delegowania poza stałe miejsce pracy lub obejmowania systemem przerywanego czasu pracy na pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8 roku życia (poprzednio do ukończenia 4 rok życia).
• Nowe uprawnienia po stronie pracowników do wnioskowania, m.in., o zmianę rodzaju umowy o pracę, zatrudnienie na cały etat, zastosowanie elastycznej organizacji pracy.
• Dalsze inne obowiązki po stronie pracodawców i uprawnienia po stronie pracowników (m.in. informowanie o możliwości awansu, szerszy zakres ochrony przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy dla pracownicy w ciąży oraz pracowników korzystających z niektórych uprawnień związanych z rodzicielstwem, ograniczenie możliwości zakazywania dodatkowego zatrudnienia, dodatkowe przerwy w pracy przy pracy ponad 9 i 16 godzin).

4. Podwyższenie płacy minimalnej

W roku 2023 mają miejsce dwie podwyżki:

• Od stycznia 2023 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 3490 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa 22,80 zł brutto.
• Od lipca 2023 r. minimalne wynagrodzenie będzie wynosiło 3600 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa 23,50 zł brutto.

5. Autozapis do PPK (Pracownicze Plany Kapitałowe)

Co 4 lata pracodawca automatycznie zapisuje pracownika (i inne osoby objęte PPK) do PPK mimo wcześniejszej rezygnacji, chyba że ten ponownie zrezygnuje z PPK. Na początku 2023 roku miał miejsce pierwszy autozapis. Do końca lutego 2023 r. pracodawcy mieli informować o autozapisie. Od początku marca 2023 r. możliwe jest składanie przez pracowników nowych rezygnacji z PPK. Jeżeli pracodawca nie podjął w tym zakresie działań – warto zweryfikować, jak wygląda status PPK.

6. Zatrudnianie cudzoziemców

W 2023 roku dalszej zmianie ulegały przepisy tzw. specustawy dotyczącej obywateli Ukrainy oraz przepisy ustawy o cudzoziemcach.

Z dniem 24 sierpnia 2023 r. (lub też wcześniej w przypadku odwołania stanu zagrożenia epidemicznego) przestaną obowiązywać specjalne rozwiązania dla cudzoziemców wprowadzone w związku z pandemią COVID-19. Istotna grupa cudzoziemców opiera swoje prawo do pobytu w Polsce lub pracy dla pracodawcy na tych regulacjach (np. przedłużenie wizy PBH). Pracodawcy muszą być przygotowani z odpowiednim wyprzedzeniem, że te nie będą mieć już dłużej zastosowania.

Dalej trwają prace nad nową ustawą o zatrudnianiu cudzoziemców.

W przypadku pytań, w imieniu zespołu prawa pracy oraz zespołu prawa imigracyjnego i Global Mobility kancelarii Bird & Bird zapraszamy do kontaktu.